Wybory Burmistrza!

21.11.10, 23:31, dodany przez Galadhorn

W Shire nie potrzeba instytucji przymusu jaką jest silne państwo, bo jest to utopijna kraina poczciwych obywateli, którzy przestrzegają prawa zazwyczaj z dobrej woli, ponieważ są to prawa „starożytne i sprawiedliwe” (WP I 27).

Tolkien w liście nr 183 określa Shire „pół-demokracją, pół-arystokracją”. Ja to określenie rozumiem tak, że w Shire poszczególnymi jego ziemiami rządzili arystokraci (Tukowie i inne możne rody, np. Bagginsowie) za aprobatą mas ludowych. Gdyby hobbitom pozwolić wybrać swoich przywódców, to w tej idealnej krainie wybraliby z pewnością przedstawicieli wielkich rodów. Nie pamiętam z kronik Shire’u sytuacji, gdy wybrali oni na Burmistrza kogoś spoza wyższych sfer (bo i Sam Gamgee, Burmistrz przez kilka kadencji, w chwili wyboru był już właścicielem ziemskim, gdyż Frodo przekazał mu swój majątek).

U nas dziś wybory samorządowe (właśnie podliczane są głosy w całej Polsce), a w Shire głosowanie następowało raz na siedem lat w Michel Delving, podczas Wolnego Jarmarku w dniu letniego przesilenia, czyli w Lithe. Do nieformalnej stolicy Shire’u położonej na Białych Wzgórzach ściągali  wtedy Hobbici z całego kraju. Wolny Jarmark nazywał się ‚wolnym’ dlatego, bo każdy kto chciał, mógł za darmo postawić w tych dniach w Michel Delving swój stragan (A Tolkien Compass, „Guide to the Names in The Lord of the Rings„, str. 199). Wybory Burmistrza były jedynym elementem demokracji w Shire, który porównać możemy z naszymi wyborami samorządowymi. Z Prologu do Władcy Pierścieni dowiadujemy się, że:

Jedynym rzeczywistym urzędem w ówczesnym Shire była godność burmistrza Michel Delving, którego wybierano co siedem lat podczas Wolnego Jarmarku na Białych Wzgórzach w Sobótkę (Lithe), czyli w Dzień Środka Roku. Obowiązki burmistrza ograniczały się niemal wyłącznie do przewodniczenia na bankietach wydawanych z okazji świąt hobbickich, nadzwyczaj licznych. Lecz z godnością burmistrza łączyły się funkcje Najwyższego Poczmistrza i Pierwszego Szeryfa, musiał więc kierować listonoszami i szeryfami.

Inaczej niż u nas, Burmistrz, jak myślę, nie potrzebował żadnego „państwowego uposażenia”, bo był samowystarczalny, miał własny duży majątek. Ratusz, w którym czasami rezydował, mógł być po prostu przekazywany w dzierżawę kolejnemu burmistrzowi jako tzw. „burmistrzowe” i jego obowiązkiem było utrzymanie tego budynku oraz zawiadywanie firmą pod tytułem „Poczta Shire’u” jako Najwyższy Poczmistrz (WP I 28). Taka firma mogła przynosić określone zyski, które zużywano na wynagrodzenie dla listonoszy i utrzymanie budynku.

Pierwszym Burmistrzem, którego poznajemy na kartach Władcy Pierścieni, jest Will Whitfoot. Rządził on w czasach Wojny o Pierścień, w 1419 r. Ery Shire’u (czyli w 3019 r. Trzeciej Ery). Gdy wojna się zakończyła,  schorowany z powodu uwięzienia Will przekazał swoją władzę Frodowi Bagginsowi jako swojemu zastępcy aż do Dnia Środka Roku 1420. Gdy Whitfoot przeszedł w stan spoczynku w roku 1427 (czyli w 6 r. Czwartej Ery), na urząd Burmistrza wybrano Samwise’a Gamgee. Wybierano go ponownie w latach 1434, 1441, 1448, 1455, 1462 i 1469 – służył na tym urzędzie aż do roku 1476.

I to tyle o podobieństwach i różnicach między wyborami „samorządowymi” w Shire i wyborami samorządowymi w naszym świecie.

Kategorie wpisu: Eseje tolkienowskie