Aktualności ze świata miłośników twórczości Tolkiena

Nowo odkryty język Tolkiena: nala lambe ‚barbarzyński’!


Źródło: The Tolkien Library, Lambengolmor

The text in Polish is the translation of the report by Carl F. Hostetter and Patrick H. Wynne, „Fragments of a Grammar of Nala Lambe” – see here. Thanks to the Tolkien Library text by Madeline J. Keyser about the 16 philological books from Tolkien’s libraty we were provided with images of notes in Tolkien’s hand of which two are of particular interest to students of Tolkien’s invented languages. They contain the fragments of the Elvish-type language called „Nala Lambe”.

W połowie grudnia ubiegłego roku Madeline J. Keyser opublikowała na stronach Tolkien Library swój artykuł pt. „Sixteen Philological Books and Notes from the Library of J.R.R. Tolkien” (tutaj), traktujący o zbiorze książek filologicznych, należących do J.R.R. Tolkiena, które znajdują się w zbiorach Cushing Memorial Library and Archives na Texas A&M University. Wśród reprodukcji odręcznych notatek Tolkiena dwie są szczególnie interesujące dla badacza wymyślonych języków Profesora. Oba teksty są fragmentaryczne, każdy z nich zajmuje pojedynczą stronę przedartej w połowie kartki. Data (albo daty) tych fragmentów są nieznane, ale sądząc z charakteru pisma i typu papieru tam użytego można sądzić, że notatki pochodzą z czasów od początku do połowy lat 30. XX w. Oto, co się na nich znajduje:

 

Przeczytaj resztę wpisu »

Quenya na zimową porę


Af Faramir!

Zima nadeszła? Nadchodzi? A może nadejdzie? Dziś po raz pierwszy od dawna znów pada śnieg. Na prawosławne Boże Narodzenie zrobiło się biało (pozdrawiamy „bizantyjskich” tolkienistów!); na katolickich Trzech Króli, czy raczej Trzech Mędrców, zaratustriańskich magów, którzy Valarów nazywali Ameša-spenta.

Czyżbyśmy jednak mieli już niedługo powiedzieć słowami Tolkiena (WP I, str. 362):

Gdy zimą w nocy szczypie mróz,
Gdy kamień pęka, skrzypi wóz,
Gdy drzew bezlistnych trzask wśród mgły,
to znak, że w puszczy hula…

snowdropOdmieniamy: tulë, túlë, tulië, utúlië, tuluva. Zima przychodzi, teraz nadciąga, przybyła, ostatecznie przybyła, przybędzie? Ale jest śnieg. I jak powiedziałby Elf: Yé, hrissë! Si niquë, samilmë i lossë an i niquitsi lantar menello… (‚O, śnieży! Właśnie pada, mamy śnieg, bo płatki opadają z nieba…’). W wielu regionach Polski zrobiło się dziś naprawdę biało – choć pewnie tylko na chwilkę. A my myśląc o zielonej wiośnie chcemy dziś mówić o czymś, co wiąże się z zimy końcem – o przebiśniegu… Prezentujemy wiersz Tolkiena o takiej trochę zimowej tematyce. I pamiętamy, że w terminologii Władcy Pierścieni pory roku przedstawiają się następująco (pisaliśmy o tym tutaj: „Kiedy zaczyna się wiosna”):

  • wiosna – luty, marzec, kwiecień
  • lato – maj, czerwiec, lipiec – 25 czerwca jest śródlecie
  • jesień – sierpień, wrzesień, październik
  • zima – listopad, grudzień, styczeń – 25 grudnia to śródzimie

W 16. numerze Parma Eldalamberon (2006, „J.R.R. Tolkien: Early Elvish Poetry and Pre-Fëanorian Alphabets”) otrzymaliśmy wielką gratkę! Oprócz niezwykle ciekawych tekstów poetyckich i kaligrafii Tolkiena z lat 20. zespół redakcyjny zaprezentował nam wersję wiersza Nieninqe z roku… 1955! Jest to zatem utwór w quenya z czasów pisania dodatków do Władcy Pierścieni. Jego słownictwo i gramatyka należą do tego samego okresu koncepcyjnego, który najbardziej interesuje badaczy języków ze świata opisanego w WP i Silmarillionie. Przeczytaj resztę wpisu »

G-i-P Report: Hobbit‚s Quenya, Orkish and Khuzdûl!


Source: tolkien.hu

We present the Quenya, Khuzdûl and Black Speech dialogs from The Hobbit: An Unexpected Journey movie as they were presented on the Tolkien.hu forum. The Orkish is presented here in its Northern dialect – according to David Salo on TheOneRing.net this Neo-Orkish language borrowed words from Dwarves, Men, and even Elves of the Northern regions of Rhovanion. Together with the Sindarin dialogs (see here) these dialogs were created by David Salo, the movie language specialist. The dialogs are presented in the order of appearance.

[Thorin at Bag End :]
Shazara! ‚Silence!’ (Khuzdûl)

[Thorin at Bag End:]
Du Bekâr! Du Bekâr! ‚To arms! To arms!’ (Khuzdûl)

[Ork scout in the night:]
[…] ‚Send word to the others… we have found the Dwarf-scum’ (missing Black Speech phrase)

[Radagast’s spells (seem not to be full):]
Sí a hlare ómaquettar ‚Now hear words of my voice’ (Quenya)
Lerya laman naiquentallo ‚Free [the] animal from curse’ (Quenya)
Na coilerya en-vinyanta ‚Be its life renewed’ (Quenya)

[Yazneg, the warg-rider:]
[…] ‚The Dwarves are headed East’ (missing Black Speech phrase)

[Thorin, escaping:]
Ithrikî! ‚Steady!’ (Khuzdûl)

[Lindir in Sindarin – see here]

[Thorin in Rivendell:]
Ifridî bekâr! ‚Ready weapons!’ (Khuzdûl)

[Gandalf in Sindarin – see here]

[Elrond in Sindarin – see here]

[Yazneg on Weathertop:]
Khozdayin… Dorguz… zuranimid ‚The Dwarves… Master – we lost them’ (BS)
Shugi golgai gelnakhanishim ‚Ambushed by Elvish filth, we were…’ (BS)

[Azog to Yazneg on Weathertop:]
Sha nargiz ob-hakhtil… ‚I don’t want excuses…’ (BS)
Nargiz khobdi… Rani Khozdil! ‚I want the head of the Dwarf King!’ (BS)

[Yazneg to Azog on Weathertop:]
Murganish dum… ‚We were outnumbered…’ (BS)
Turim hag shad ‚There was nothing we could do’ (BS)
Zorzor go-kairaz obguraniz ‚I barely escaped with my life’ (BS)

[Azog on Weathertop, first to Yazneg, then to Fimbul:]
Ki go-kairag baganig. Ombar bunish! ‚Better you had paid with it’ (BS)
Khozd-shrakhun gud sha kilyash-zag ‚The Dwarf scum will not stay hidden for long’ (BS)
Giryashi taryash kirgayil ‚They will try to cross the Mountain passes’ (BS)
Zidgar obod tung nash ru khobdud. ‚Send out word… there is a price on their heads’ (BS)

[Galadriel in Sindarin – see here]

[Gandalf in Sindarin – see here]

[Galadriel in Sindarin – see here]

[Thorin in the dungeons:]
Udâmai! ‚Comrades!’ (Khuzdûl)

[Azog in the dungeons:]
[…] ‚The scent is fresh. They have taken the Mountain pass’ (missing dialog in BS)

[Azog:]
Nuzdigid? Nuzdi gast ‚Do you smell it? The scent of fear’ (BS)
Ganzilig-i unarug obod nauzdanish ‚I remember your father reeked of it’ (BS)
Torin undag Train-ob ‚Thorin son of Thrain’ (BS)
Kod ‚That one’ (BS)
Toragid biriz ‚Bring him to me’ (BS)
Worori-da ‚Kill the others!’ (BS)
Sho gad adol! ‚Drink their blood!’ (BS)
Biriz torag khobdudol! ‚Bring me his head! (BS)

Encyklopedia Tolkiena w Google Books!

W księgarni Amazon kosztuje nawet około 200,- dolarów. Tymczasem każde z nas może ją mieć w domu za darmo, na wyciągnięcie ręki. Dzięki kolekcji Google Books! Mowa o Encyklopedii J.R.R. Tolkiena, pracy pod redakcją Michaela Drouta, Douglasa Andersona, Marjorie Burns, Verlyn Flieger i Toma Shippeya. Pisaliśmy o niej tutaj. Zapraszamy wszystkich anglojęzycznych tolkienistów do poznawania tego ciekawego – choć czasem kontrowersyjnego – dzieła.

Audycja w Radiowej Dwójce – materiał dźwiękowy


Dzięki Michałowi Wilkowi, mamy już materiał dźwiękowy dzisiejszej audycji radiowej – Podróż która odmienia nasze życie.
Przypomnijmy iż w audycji z cyklu „Klubu Ludzi Ciekawych Wszystkiego” (w programie Drugim Polskiego Radia) prowadzonej przez Hannę Marię Gizę, gościli prof. Jakub Lichański i dr.Marek Gumkowski.

Zapraszamy do wysłuchania tej godzinnej audycji o Hobbicie…

Aby wysłuchać materiał kliknij na link poniżej

Audycja

Podróż, która odmienia nasze życie (Radiowa Dwójka, godz. 16.00)

Źródło: Forum Hobbitonu, strona radiowej Dwójki

Informacja z ostatniej chwili. Dziś o godz. 16.00 w Radiowej Dwójce, w „Klubie Ludzi Ciekawych Wszystkiego” prowadzonym przez Hannę Marię Gizę w odcinku zatytułowanym „Hobbit, czyli tam i z powrotem” – film i książka – nowe odczytanie „Hobbita” wystąpi znany naukowiec, tolkienista, autor książek, tłumaczeń i prelegent wielu konferencji tolkienowskich, prof. Jakub Lichański oraz zasłużony członek fandomu tolkienowskiego, redaktor wielu ważnych wydań tolkienowskich w Polsce, a do tego prawdziwy Hobbit, dr Marek Gumkowski.

Audycji możecie posłuchać i w radiu tradycyjnym (tu mapa częstotliwości), i w radiu internetowym (wystarczy wejść na stronę Dwójki i nacisnąć przycisk Posłuchaj). Gdyby ktoś z naszych Czytelników zarejestrował tę audycję w formie pliku, prosimy o kontakt.

Tolkienowskie (i polskie!) widżety na smartfona

Niedawno informowaliśmy Was o androidowym widżecie Thaliona, artysty tworzącego stronę wizualną naszego serwisu. Jest to Hobbit’s Clock (więcej informacji tutaj). Dziś chcemy Was zachęcić do zapoznania się z widżetem Hobbit Sting autorstwa polskich programistów (więcej informacji tutaj). Oto opis produktu: O rety! Żądełko świeci się na niebiesko! Orkowie są blisko nas! A wcale nie! Teraz Żądełko świeci, gdy zbliżamy się do źródła sygnału Wi-Fi (…).

Premiera Hobbita i związana z nią hobbitomania potrafią zaskoczyć…

Urodzinowa zabawa

Dziś celebrujemy 121. urodziny Tolkiena. Czytamy o tym i u nas, i w różnych serwisach, i na „Fejsie”. A tutaj chciałem podać ciekawostkę. Na pewno słyszeliście o tym, co nazwaliśmy Reformą Naszego Kalendarza. Według niej rok 2013 to 69 rok Czwartej Ery i 1490 rok Ery Shire’u. Cofając się 121 lat dochodzimy do roku 2969 Trzeciej Ery. Tolkien zgodnie z kalendarzem Shire’u i obliczeniami RNK urodził się 9 „stycznia” (Afteryule 9th), 1369 (o ile niczego nie poknociłem). Tymczasem Frodo Baggins urodził się 22 „września” (Halimath 22th), 1368.

Ciekawe czy Tolkien zdawał sobie sprawę, że pisząc Władcę i korelując daty Wojny o Pierścień z datami II wojny światowej stał się prawie rówieśnikiem swojego głównego bohatera?

Proponuję Wam urodzinową zabawę w przeliczenie swojej daty narodzin na daty Śródziemia. Może okaże się, że w roku, a nawet w dniu Waszego przyjścia na świat, wydarza się w Śródziemiu coś ważnego? Na przykład ja urodziłem się w „tym samym” roku (1451 Ery Shire’u = 1974), w którym Elanor Piękna, córka Sama, wyszła za mąż za Fastreda z Greenholm (WP III, 494 – MUZA).

Af Faramir!

← Późniejsze wpisy